Kiedy warto skorzystać z pomocy interwencji kryzysowej?

 

Niewielu ludzi przechodzi przez życie bez stawienia czoła życiowemu kryzysowi. Czasami będziemy również doświadczać krytycznych wydarzeń, które wpływają na to, jak się czujemy. Kiedy mierzymy się z trudnościami i złożonymi problemami, wsparcie psychologiczne może odgrywać kluczową rolę w sytuacjach kryzysowych.

Co to jest kryzys?

Kryzys jest rozumiany jako trudniejsze obciążenie psychiczne, w przypadku którego wcześniejsze doświadczenia życiowe i umiejętność radzenia sobie nie są wystarczające. Dziś wiemy, że bardzo ważne jest uwzględnienie indywidualnych przesłanek w radzeniu sobie z kryzysem i jego późniejszym przebiegiem.
W psychologii stosuje się podział na kryzysy rozwojowe i kryzysy traumatyczne (sytuacyjne). Reakcje na oba te rodzaje mają wiele wspólnych cech. Poziom stresu potrzebny do wywołania kryzysu różni się w zależności od osoby. Większość ludzi doświadcza jednego lub więcej kryzysów w ciągu swojego życia.

Kryzysy rozwojowe

O kryzysach rozwojowych mówi się, gdy trauma jest wywołana zdarzeniami należącymi do różnych faz normalnego życia. Kryzysy życiowe mogą być związane z każdym okresem życia (dzieciństwo, młodość, dorosłość, starość). Jeśli kryzys życiowy nie zostanie przepracowany, może zahamować możliwości dalszego wzrostu i rozwoju.

Ostre traumatyczne kryzysy

Nieco inaczej jest w przypadku nagłych, traumatycznych i nieoczekiwanych kryzysów czy incydentów krytycznych. Zdarzają się nagle i bez ostrzeżenia. Mogą wywołać gwałtowne reakcje z żalem i bólem psychicznym. Zdarzenia wywołujące kryzys często obejmują na przykład stratę osoby bliskiej, rozwód, poważną chorobę, doświadczenie przemocy czy problemy finansowe.

Reakcja na kryzys, a pomoc psychologiczna

Reakcje na kryzys mogą wahać się od łagodnych do bardzo silnych i prawdopodobnie długotrwałych. To, co może wywołać traumatyczny kryzys, jest sprawą indywidualną.
Po traumatycznym doświadczeniu często przychodzi do głowy wiele trudnych myśli i pytań bez odpowiedzi. Co się stało? Czy mogłem postąpić inaczej? Są to całkowicie normalne myśli i pytania powtarzające się wiele razy dziennie. Niestety, mogą one być tak dominujące, że całkowicie przejmują proces myślowy i utrudniają zapamiętywanie i koncentrację na codziennych zadaniach. Pojawia się lęk, nieufność, poczucie winy, rozpacz czy złość. Wtedy warto sięgnąć po wsparcie psychologiczne.
W sytuacji kryzysowej mogą nas dopaść również reakcje fizyczne, takie jak:

• silne odczucia na zapachy, wrażenia, obrazy lub dźwięki, które mogą być związane z traumatycznym wydarzeniem,
• niespokojny sen i koszmary,
• brak energii i trudności w nadzorowaniu codziennych zadań,
• palpitacje serca,
• zmęczenie,
• bóle i napięcie mięśni,
• mdłości.

Psychoterapeuta może pokierować i wesprzeć klienta w przeżywaniu uczucia żalu i faz kryzysu, tak aby stopniowo odbudowywało się zaufanie do świata zewnętrznego. Szczególną opieką należy otoczyć dzieci i młodzież. U młodych osób nie wytworzyły się jeszcze skuteczne strategie obronne, dlatego im szybciej pomoc psychologiczna w sytuacji kryzysowej nadejdzie, tym lepiej.

Aby wyjść z kryzysu

Potrzeby ludzi są bardzo zróżnicowane. Psycholog traktuje każdą osobę w zależności od indywidualnych cech i preferencji. Nie ma jednego właściwego sposobu postępowania w przypadku kryzysu. We współpracy z psychologiem w sytuacji kryzysowej można ocenić, czy istnieje dalsza potrzeba pomocy psychologicznej. W sytuacji kryzysowej może ona pomóc zresetować wewnętrzny kompas i przywrócić sens życia.