Najczęstsze objawy zaburzeń rozwojowych u młodzieży

 

Bycie nastolatkiem jest trudne nawet dla osób wychowujących się w normalnym środowisku, w otoczeniu rodzicielskiej miłości i szacunku. Szukanie pomysłu na siebie i własnej drogi nieraz łatwo pomylić z problemami na tle psychicznym czy emocjonalnym. Te, nieraz trudne do uchwycenia, mogą prowadzić do zaburzeń rozwojowych. Warto przez cały czas bacznie obserwować swojego nastolatka, reagując na dawane przez niego sygnały.

Rodzaje zaburzeń rozwojowych

W fachowej klasyfikacji można wyodrębnić dwa podstawowe rodzaje zaburzeń rozwojowych: częściowe oraz całościowe zaburzenia rozwojowe. Pierwszy typ dotyczy jedynie jednego z elementów codziennego funkcjonowania, np. sfery związanej z motoryką, mową albo emocjami. Ze wszystkich opcji ostatnia zdarza się w zdecydowanej większości przypadków.

Mówiąc o całościowych zaburzeniach rozwojowych, chodzi o takie schorzenia jak: zespół Aspergera, autyzm, zespół Hellera, czyli zaburzenia dezintegracyjne. Część z nich może być zdiagnozowana na wcześniejszych etapach życia nastolatka. Podłożem tych objawów może być wiele czynników, w tym genetyka, uwarunkowania pedagogiczne, biopsychiczne oraz społeczne. Dominującymi zaburzeniami rozwojowymi na tym etapie są: depresja, zaburzenia związane z odżywianiem, zaburzenia lękowe, zespół nadpobudliwości psychoruchowej (znane jako ADHD), samookaleczanie się oraz różnego rodzaju uzależnienia, najczęściej od Internetu i używek.

Jakie objawy mogą oznaczać zaburzenia rozwojowe u młodzieży?

W wieku dojrzewania najwięcej zmian zachodzi wewnątrz człowieka, dlatego to właśnie sfera emocjonalna jest najbardziej narażona na wystąpienie zaburzeń rozwojowych. Szacuje się, że zjawisko to może dotyczyć nawet 10-20% wszystkich nastolatków, jednak niewielu z nich zostaje prawidłowo, szybko lub w ogóle zdiagnozowanych.

Niepokojącymi objawami powinny być wszystkie odstępstwa od zachowań uważanych przez opiekuna za normalne. Chodzi przede wszystkim o problemy ze snem (jeśli nastolatek śpi zdecydowanie więcej lub mniej) oraz z odżywianiem się – jeśli jego apetyt rośnie w sposób niekontrolowany lub gdy widocznie stroni od jedzenia. W ostatnim przypadku wskazówką może być też częste podejmowanie przez nastolatka tematów związanych z wagą lub wyglądem ciała. Niepokojącymi objawami, świadczącymi o zaburzeniach rozwojowych, jest też utrata zainteresowania rzeczami, które dotychczas zajmowały w życiu nastolatka wysoką rangę. Niepokojącymi i jednocześnie wymagającymi pilnej ingerencji są także wszelkie incydenty związane z okaleczaniem swojego ciała, jak cięcie się czy przypalanie. O problemach wymagających pomocy specjalisty będzie też świadczyć przyłapanie nastolatka na braniu używek, zakupoholizmie czy przesiadywaniu godzinami w Internecie.

Dlaczego zdiagnozowanie zaburzeń rozwojowych u nastolatków jest bardzo ważne?

Okres dojrzewania jest jednym z najważniejszych w życiu młodego człowieka, ponieważ to on rzutuje na jego dalsze postępowanie, zachowania oraz znajdowanie sposobów na radzenie sobie z problemami. Każde niepokojące zachowania powinny zostać skonsultowane ze specjalistą, aby odpowiednio wcześnie wdrożyć metody leczenia czy psychoterapię. O ile w przypadku całościowych zaburzeń rozwojowych konieczna jest stała opieka przynajmniej kilku specjalistów, pracujących nad różnymi sferami psychiki nastolatka, tak w przypadku częściowych zaburzeń rozwojowych opracowywanie problemu obejmuje znacznie węższy zakres. Tym samym również czas ich korygowania jest krótszy, a nastolatek ma szansę dostać wskazówki, dzięki którym poradzi sobie samodzielnie na dalszych etapach życia – już jako dorosły.