Zaburzenia rozwoju u dzieci i młodzieży - Przyczyny

 

Zaburzenia rozwoju u dzieci i młodzieży często kojarzymy z upośledzeniem intelektualnym oraz innymi, dość charakterystycznymi deficytami. W rzeczywistości problem zaburzeń rozwoju jest o wiele bardziej skomplikowany. Różne źródła, przyczyny, rodzaje oraz objawy zaburzeń rozwojowych to wyjątkowo szeroki temat, który postaramy się pokrótce przybliżyć. Wyjaśniamy, czym są zaburzenia rozwojowe i jakie jest ich podłoże.

Jakie są przyczyny zaburzeń rozwoju?

Przyczyną pojawienia się zaburzeń, czyli dysfunkcji i deficytów w rozwoju, są różnorodne czynniki. Wśród uwarunkowań zaburzeń rozwoju wyróżniamy:

• uwarunkowania biologiczne,
• uwarunkowania społeczne oraz pedagogiczne,
• uwarunkowania biopsychiczne.

Niezależnie od podłoża zaburzeń rozwoju, wymagają one wnikliwej diagnostyki oraz leczenia, które uwzględnia także wsparcie doświadczonego psychologa.

Zaburzenia rozwoju najczęściej rozpoznawane są w wieku dziecięcym na podstawie charakterystycznych symptomów. Mogą jednak ujawnić się dopiero w wieku nastoletnim wskutek zmian związanych z procesem dojrzewania. W przypadku dzieci i młodzieży dość często mamy do czynienia z zaburzeniami rozwoju o podłożu biopsychicznym, które związane są ze złym stanem zdrowia oraz zaburzeniami o podłożu społecznym i pedagogicznym.

Czy to tylko trudny wiek? Kiedy zaburzenia rozwojowe dają o sobie znać.

Granica między trudnym zachowaniem wynikającym z wieku nastolatka a efektem zaburzeń rozwojowych jest czasem trudna do wychwycenia. Bunt i walka o własne zdanie jest naturalnym etapem w życiu młodego człowieka. Jednak kiedy pojawiają się wybuchy złości czy niekontrolowana agresja, która pogłębia się z czasem, należy reagować. Podobnie trzeba wyczuć subtelną granicę między zainteresowaniem zdrowym odżywianiem a głodzeniem się, wynikającym również z zaburzeń rozwojowych, czy niechęć do nauki związana z lenistwem a faktycznymi problemami z przyswajaniem wiedzy. Izolowanie się od otoczenia, w tym rówieśników i życia społecznego, również powinno niepokoić – nawet w trudnym wieku młodzież raczej szuka własnej drogi pomiędzy innymi rówieśnikami niż w samotności.

Sygnały ostrzegawcze: jakie objawy zaburzeń rozwojowych powinny zaniepokoić?

Uwagę powinny zwracać już pierwsze atypowe zachowania. Najlepiej widać je zawsze na tle rówieśniczym. Zaburzenia rozwojowe u nastolatków bardzo często dotyczą sfery społecznej, komunikacyjnej i czysto emocjonalnej. Nastolatki z problemami mogą mieć trudności z przystosowaniem się do nowego środowiska, np. szkolnego czy ze znalezieniem wspólnego języka z rówieśnikami. Jeśli dziecko nie ma znajomych, ogranicza kontakty z kolegami, niechętnie wychodzi z domu i równie niechętnie uczestniczy w życiu społecznym – mogą to być pierwsze wskazówki do podjęcia diagnozy zaburzeń rozwojowych młodzieży.

Niebezpieczne są też wszelkie zmiany żywieniowe – zaburzenia rozwoju dotyczą również kwestii odżywiania i mogą mieć bardzo poważne konsekwencje, nie tylko psychiczne, ale i fizyczne. Nastolatki często miewają także problemy z nauką. Nie zawsze jest to kwestia skupienia swojej uwagi na zajęciach pozaszkolnych czy niechęci do podjęcia wysiłku. Jeśli dziecko ma spore problemy z przyswajaniem wiedzy, opiekun może zastanawiać się nad zaburzeniami rozwoju.

Oczywiście nie można zapominać też o grupie dzieci, u których stwierdzono już na wczesnym etapie dzieciństwa autyzm. Te, nawet prowadzone przez placówki specjalistyczne i przysposabiane do życia w społeczeństwie i pośród grupy rówieśniczej, ze względu na swoje zaburzenia rozwojowe także zapewne będą potrzebować dalszego wsparcia na tym tle.

Dialog zamiast monologu: jak komunikować się z nastolatkiem z zaburzeniami rozwojowymi?

Rozmowa z nastolatkiem nigdy nie należy do łatwych zadań. Szczególnie trudno jest zaś nawiązać dialog z dzieckiem cierpiącym na zaburzenia rozwojowe. Często ono samo nie rozumie swoich zachowań ani zachowań innych, nie widzi przyczynowo-skutkowości, za to gromadzi w sobie pokłady negatywnych, krzywdzących dla niego emocji. Opiekun, widząc to, powinien delikatnie podpytywać o pewne kwestie. Nastolatek zapewne nie odpowie na pytania wprost, niemniej jednak jego odpowiedzi i zachowania powinny wskazać na zaburzenia rozwoju i tym samym naprowadzić na kolejne kroki, które należy poczynić.

Odpowiedź na potrzeby: wsparcie dla młodzieży z zaburzeniami rozwojowymi

Wsparcie rodziny i przyjaciół w zaburzeniach rozwojowych jest dla nastolatka niezwykle ważne i cenne, chociaż sam nie zawsze jest w stanie to okazać. Bardzo ważna w procesie adaptacji jest też pomoc w zaburzeniach rozwojowych, oferowana przez wykwalifikowanych specjalistów.

Poradnia Psychologiczna KONTRA daje wsparcie młodzieży z zaburzeniami rozwojowymi, niezależnie od ich stadium. Rozmowa, kontakt z kimś, kto rozumie ich położenie, sytuację i emocje, a także odpowiednio dopasowana metoda terapii pozwalają takim im osiągnąć równowagę i wyrównać swoje szanse z rówieśnikami. Pomoc psychologiczna jest również nieoceniona z punktu widzenia samych opiekunów – mogą oni liczyć na merytoryczne wsparcie na każdym etapie terapii.

Jeśli jako Opiekun podejrzewasz u swojego dziecka zaburzenia rozwojowe, zapraszamy do kontaktu.